Trước tình hình những công ty lớn như Amazon và Google đều đang hướng đến loại hình chuyển phát hàng hóa bằng máy bay drone thì Cơ quan hàng không liên bang Mỹ (FAA) đang bị đặt dưới áp lực nhằm nhanh chóng ban hành các đạo luật mới về việc sử dụng máy bay không người lái thương mại và cá nhân.
Hồi tuần trước, Google đã tiết lộ dự án Project Wing nhằm mục tiêu sử dụng các máy bay không người lái cỡ nhỏ để chuyển phát hàng hóa tiếp tế trọng lượng nhẹ cho các khu vực gặp thiên tai và vùng sâu vùng xa. Trong khi đó, Amazon cũng đã sẵn sàng thử nghiệm dịch vụ chuyển phát bằng drone có tên Prime Air và các nhà sản xuất máy bay drone như Yamaha và Trimble Navigation cũng mong muốn chính phủ Hoa Kỳ cấp phép sử dụng thương mại giới hạn cho các phương tiện của mình.
Luật hiện đại hóa FAA được tổng thống Obama thông qua năm 2012 đã mở đường cho các ứng dụng thương mại của drone tại Mỹ và kể từ đây, FAA vẫn đang xây dựng các quy tắc an toàn cho các đơn vị điều hành máy bay drone tư nhân. Tuy nhiên, trước những khó khăn trong việc vận động hành lang, FAA sẽ phải mất hơn 1 năm nữa để ban hành văn bản cuối cùng. Cho đến thời điểm đó, các tổ chức thương mại như Amazon và Google vẫn bị cấm điều hành hay thậm chí là thử nghiệm máy bay drone ngoài trời.
Hiệp hội các hệ thống phương tiện không người lái quốc tế (AUVSI) đại diện cho ngành công nghiệp drone cũng đã lên tiếng chỉ trích vì những bước tiến chậm chạp của FAA. Hồi tháng 4, AUVSI cùng 31 hiệp hội công nghiệp khác đã gởi một lá thư đến FAA nhằm hối thúc cơ quan này đẩy nhanh tiến trình hoàn thiện các điều luật mới. Họ đã yêu cầu FAA ít nhất là miễn trừ giấy phép cho các tổ chức muốn sử dụng drone vào các mục đích thương mại giới hạn trong thời gian chờ đợi luật mới được ban hành.
Trong bức thư, AUVSI nhấn mạnh rằng "Chúng ta không thể chậm trễ hơn được nữa. Công nghệ drone đang phát triển nhanh hơn so với các quy định để quản lý nó. Các quy định hiện hành đã khiến cho các nhà đầu tư Mỹ và các tổ chức khác đứng ngoài cuộc chơi hay buộc họ phải điều hành dịch vụ mà thiếu đi các chỉ dẫn an toàn cần thiết."
Theo AUVSI, ngành công nghiệp drone sẽ tạo ra hơn 100.000 việc làm và mang lại doanh thu 82 tỉ USD trong 10 năm một khi đạo luật mới được hoàn thiện. Nếu tiến trình này cứ chậm trễ thì mỗi năm, nước Mỹ sẽ thất thoát hơn 10 tỉ USD.
Drone được sử dụng trong nông nghiệp.
FAA cho biết cơ quan này đang xúc tiến quy trình phê chuẩn sử dụng giới hạn máy bay drone cho một số ứng dụng như phun thuốc trên cánh đồng, ứng dụng nông nghiệp chính xác, làm phim, thăm dò đường ống nước, đường dây điện, v.v… Nhiều tổ chức bao gồm Amazon, Yamaha và các công ty trong ngành công nghiệp điện ảnh đã đệ đơn đề nghị thúc đẩy tiến trình ban hành luật mới lên FAA.
Trao đổi với Computerworld, người phát ngôn của FAA cho biết cơ quan hiện đang trong tiến trình phát hành bản dự thảo đầu tiên về đạo luật mới cho các hệ thống bay không người lái (UAS) trước khi năm 2014 kết thúc. Sau khi bản dự thảo được ban hành, các tổ chức liên quan trong ngành công nghiệp sẽ tiếp tục xem xét các đạo luật đã đề xuất và đưa ra ý kiến và gợi ý của riêng mình. FAA sau đó sẽ xem lại các ý kiến và chỉnh sửa trong văn bản luật pháp cuối cùng. Thời gian hoàn thiện bộ luật phụ thuộc vào số lượng và độ phức tạp của các ý kiến cộng đồng mà FAA nhận được.
Trong khi chờ đợi đạo luật chính thức được ban hành thì FAA còn phải đối mặt với một vấn đề khác. Ngoài việc mong muốn phê chuẩn sử dụng drone cho các tổ chức, công ty để khai thác thương mại thì luật pháp hiện hành vẫn khá hạn chế đối với việc sử dụng drone cho mục đích tiêu khiển. Chính tình huống này đã khiến FAA gặp rắc rối.
Raphael Pirker từng bị FAA phạt hụt vì dùng drone để chụp ảnh, quay phim cho một dự án thương mại.
Hồi đầu năm, một vị thẩm phán luật hành chính tại Ban an toàn vận tải quốc gia (NTSB) đã bác bỏ mức phạt 10.000 USD được FAA đưa ra đối với một cá nhân khi anh này sử dụng máy bay drone chụp ảnh và quay phim đại học Virginia tại Charlottesville từ trên không. Vị thẩm phán cáo buộc rằng FAA không có cơ sở để xử phạt bởi hiện tại vẫn chưa có đạo luật chính thức hay hướng dẫn nào đối với hành vi sử dụng phương tiện bay không người lái trong không phận Hoa Kỳ. FAA trước đó đã buộc tội Raphael Pirker vì lý do điều khiển máy bay nguy hiểm trong môi trường giáo dục, vi phạm luật an toàn hàng không liên bang và vận hành máy bay không người lái cho mục đích thương mại mà chưa có giấy phép từ FAA.
Một tình nguyện viên của tổ chức tìm kiếm người mất tích Texas EquuSearch với chiếc máy bay drone.
Ngoài ra, FAA cũng đã bị tổ chức chuyên tìm kiếm người mất tích phi lợi nhuận Texas EquuSearch khởi kiện hồi tháng 4 với cáo buộc hành vi "trái pháp luật, tùy tiện và bất thường" sau khi cơ quan hàng không liên bang Mỹ yêu cầu tổ chức này ngưng sử dụng các máy bay drone cho công tác tìm kiếm và cứu nạn. Trong phiên tòa, Texas EquuSearch đã so sánh drone của mình với một máy bay hiện đại, trọng lượng dưới 2,26 kg và sử dụng hệ thống điều khiển vô tuyến tương tự loại drone được những người yêu thích sử dụng. Ngoài ra, Texas EquuSearch cũng cho rằng drone rất phù hợp để tìm kiếm người mất tích và giảm rủi ro cho đội ngũ tìm kiếm tại các khu vực địa hình hiểm trở. Tương tự trường hợp của Raphael Pirker, Texas EquuSearch cáo cuộc FAA không có cơ sở pháp lý để yêu cầu tổ chức ngưng sử dụng drone.
Cảnh sát bang Seattle sử dụng drone.
Một đạo luật chính thức từ FAA cũng sẽ giúp giải quyết nhiều vấn đề về an toàn và riêng tư. Quyền dân sự và những nhóm ủng hộ quyền riêng tư cũng đã nêu ra những mối lo ngại an ninh, chủ yếu liên quan đến việc sử dụng drone cho mục đích thực thi pháp luật. Theo đó, nhóm đã cảnh báo rằng những máy bay drone được trang bị camera nhận diện khuôn mặt, quét thẻ căn cước, camera ảnh hóa tầm nhiệt, theo dõi Wi-Fi và các cảm biến khác có thể được dùng bởi các đơn vị hành pháp để giám sát theo số đông.
Hiện tại đã có 43 bang đề xuất khoảng 130 dự thảo luật và nghị quyết nhằm giới hạn sử dụng drone trước những vấn đề nêu trên. Các luật chống máy bay drone cũng đã được ban hành tại 13 bang và 11 bang khác cũng đã thông qua các nghị quyết áp đặt những hạn chế đối với phương tiện bay không người lái.
Mặc dù bộ luật mới của FAA không có vẻ như sẽ giải đáp tất cả những câu hỏi về vấn đề riêng tư nhưng ít nhất, nó sẽ giúp giải quyết một số mối lo ngại về an toàn của cộng đồng. Bộ luật này cụ thể như thế nào và liệu nó có tạo cơ hội cho ngành công nghiệp drone phát triển hay không thì chúng ta vẫn phải chờ văn bản cuối cùng từ FAA trong thời gian tới.
