Máy bay không người lái (UAV) đã trở nên phổ biến và được áp dụng không chỉ trong quân sự mà còn nhiều lĩnh vực khác phục vụ con người. Trong quá trình phát triển UAV có sự phát triển thầm lặng của chiếc máy bay X-36, kết quả của 1 dự án máy bay tiêm kích không thành công. Dù dự không được chính thức chế tạo và đưa vào sử dụng rộng rãi, nhưng các nhà nghiên cứu gọi đây chính là chiếc máy bay không người lái thú vị nhất trong lịch sử ngành hàng không thế giới.
Vào năm 1989, các hãng sản xuất máy bay Phantom Works, McDonnell Douglas (sau đó được sáp nhập vào Boeing) và NASA đã bắt đầu phát triển máy bay X-36. Đây là máy bay tiêm kích được trang bị những công nghệ tiên tiến, vượt trội vào thời điểm bấy giờ với thiết kế không đuôi và khả năng tăng tốc cực kỳ nhanh có thể so sánh với dòng máy bay MiGs do Liên Xô chế tạo.
Tuy nhiên, do những yếu tố như thời gian, chi phí chế tạo, nhu cầu sử dụng và chưa được kiểm định chính thức nên cuối cùng cả NASA và Boeing đã không sản xuất một mô hình hoàn chỉnh cũng như chính thức đưa vào biên chế sử dụng. Thay vào đó, nhóm phát triển đã chọn phát triển bộ đôi máy bay không người lái UAVs với kích thước nhỏ hơn 28% trong dự án khác mang tên "X-36 Tailless Fighter Agility Research Aircraft vehicles”
Được chế tạo trong vòng 28 tháng dựa trên kỹ thuật của mô hình cũ, và tiêu tốn khoảng chi phí 17 triệu đô la, các mẫu UAV mang tên X-36 ra đời với kích thước nhỏ, trọng lượng 870 kg lúc đầy nhiên liệu, chiều dài thân 5,79 mét, cao 0,91 mét, chiều dài sải cánh 3 mét và được điều khiển bởi 1 phi công tại trạm mặt đất. Mẫu UAVs trên tương tự như các thế hệ drone hiện nay và được trang bị hệ thống fly-by-wire của Boeing cho phép điều khiển động cơ phản lực cánh quạt Williams International F112 đặt phía sau với lực đẩy 949 J.
X-36 không sử dụng đuôi định hướng như các thế hệ máy bay khác. Thay vào đó, X-36 được trang bị 2 cánh phụ gần mũi máy bay và sử dụng vòi phun định hướng đẩy đặt phía sau nhằm điều khiển máy bay chuyển hướng.
X-36 đã thực hiện chuyến bay thử nghiệm đầu tiên vào ngày 17 tháng 5, 1997 và 31 chuyến bay thành công trong 25 tuần sau đó với tổng cộng 16 giờ bay trên không bằng 4 phiên bản phần mềm điều khiển khác nhau. Kết quả cho thấy X-36 có khả năng điều khiển tuyệt vời và vượt trội hơn so với các dự án trước đó. X-36 đã đặt được độ cao hơn 6500 mét với góc tấn tối đa là 40 độ và đạt tốc độ tối đa là 105 m/s. Chương trình đã đạt được mục tiêu đề ra và đạt được thành công ngoài sự mong đợi của các nhà nghiên cứu.
Mặc dù đã thực hiện hết sức thành công và an toàn những chuyến bay thử nghiệm đầu tiên, nhưng cuối cùng dự án nghiên cứu đã bị hủy bỏ và âm thầm chấm dứt vào tháng 11 năm 1997. Nguyên nhân được đưa ra đơn giản chỉ vì X-36 đã vượt xa công nghệ tại thời điểm bấy giờ. Hiện tại, các mẫu máy bay không người lái X-36 đang được trưng bày tại Viện bảo tàng không quân quốc gia Hoa Kỳ.
Đoạn video ngắn một chiếc
UAV X-36 tailless đang cất cánh
