Như chúng ta đã biết, không chỉ giới sinh viên mà học sinh phổ thông cũng có nhu cầu sử dụng máy vi tính rất lớn, không chỉ để học tập (làm bài thuyết trình, soạn Word, Excel) mà còn để giải trí như chơi game, duyệt web, up rom điện thoại... Vì vậy ngoài máy tính để bàn ra, laptop là một lựa chọn rất được các bạn quan tâm khi chọn mua máy tính mới. Vì vậy, nhân dịp năm học mới đã đến, thời điểm mà nhiều bạn sẽ chọn lựa mua laptop thì bài viết này sẽ cung cấp cho bạn vài lưu ý cơ bản nhất khi chọn mua một chiếc máy cho năm học mới.
Lời mở đầu: Với kinh nghiệm cá nhân, mình sẽ phân chia lựa chọn theo các thứ tự ưu tiên sau đây khi chọn mua một chiếc máy mới, và lưu ý là bài viết này chỉ đề cập tới mua laptop mới, hàng chính hãng có bán và bảo hành ở Việt Nam qua các nhà phân phối như FPT, PSD, Digiworld... dành cho những người có thể là lần đâu mua máy. Và trong bài cũng phản ánh quan điểm cá nhân của người viết. Nếu muốn mua máy cũ và hàng xách tay thì hẹn các bạn trong một bài viết khác:
Thứ tự ưu tiên: 1) Hệ điều hành: Mac OS của Apple và Windows của Microsoft 2) Số tiền có thể bỏ ra để mua máy. 3) Sở thích. 4) Nhu cầu sử dụng: Làm việc hay là chơi game. 5) Kích thước màn hình, Kiểu dáng.
Như vậy là 5 tiêu chí theo nhu cầu cá nhân của mình đã được lên danh sách, bây giờ chúng ta sẽ tiến hành chọn máy theo những mục tiêu này nhé.
1) Hệ điều hành
Quá dễ, nếu bạn muốn laptop chạy Mac OS, lựa chọn duy nhất là mua Macbook, Macbook Pro mà thôi vì ngoài Apple ra, chúng ta không có hãng khác tham gia sản xuất máy tính chạy HĐH này giống như bên Windows, vì vậy sự lựa chọn sẽ dễ dàng hơn. Tóm lại, thích Mac OS thì đi mua Macbook (Pro), và tùy theo túi tiền, nhu cầu sử dụng mà bạn sẽ chọn mua Macbook Pro hay Macbook Air, màn hình 11.6 inch hay 13 inch, 15 inch Retina. Vì bài viết này chủ yếu nói về chọn mua máy tính Windows, do đó mời bạn qua tiếp tiêu chí 2.
2) Kinh phí đầu tư
Bạn có thể bỏ ra được bao nhiêu tiền để mua laptop, theo mình đó là tiêu chí quan trọng nhất. Vì rõ ràng, chúng ta không thể chỉ có 10 triệu mà đòi mua 1 laptop chơi game như Alienware hoặc Macbook Pro Retina. Nâng số tiền lên trên 15 triệu sẽ "dễ thở" khi chọn máy hơn. Chúng ta có thể mua ultrabook, hoặc một chiếc Sony Vaio chạy Windows 8 mới toanh. Một điều không thể phủ nhận là máy càng đẹp hoặc càng mạnh thì giá tiền càng đắt và ngược lại. Thêm nữa, giá cả còn phụ thuộc và thương hiệu và phân khúc thị trường. Ví dụ một laptop màn hình 15 inch có GPU rời, CPU 4 nhân sẽ đắt hơn loại 15 inch bình thường CPU 2 nhân và dùng GPU tích hợp vì cấu hình mạnh hơn và các công nghệ đi kèm nhiều hơn.
3) Sở thích
Một kinh nghiệm thực tế là dịp Tết 2013 vừa rồi, mình dẫn đứa em gái nuôi đi mua laptop. Bài toán đặt ra là cô nàng được ba mẹ cho 12-13 triệu đồng và chúng ta phải đi tìm nghiệm cho các đáp số: chi phí, kiểu dáng, cấu hình và sở thích. Vậy là dẫn em nó ra cửa hàng vi tính thật lớn, có đủ các thương hiệu và mẫu mã laptop để chọn. Bạn đầu thì em nó nói rằng "chỉ cần máy 14 inch, cấu hình ổn và bền, không cần quan tâm kiểu dáng đâu anh ạ", vậy mà khi ra tới nơi, Acer thì bị chê "em chả thích hiệu này", Asus thì bị chê là thô kệch, Dell thì "em nghe nói không bền đâu", Toshiba thì "eo ôi máy xấu quá"... Tóm lại là 10 máy bị chê đủ cả 10. Cuối cùng cô ta chỉ gật đầu với chiếc Vaio E giá 11,9 triệu, đúng với tầm tiền trong túi.
4a) Nhu cầu sử dụng: Máy để làm gì?
Giả sử bạn muốn mua laptop để chơi game, thì cấu hình càng mạnh sẽ càng tốt, giúp chúng ta chơi được nhiều game hơn. Dĩ nhiên laptop chơi game sẽ mắc tiền hơn laptop thông thường, đó là điều không cần bàn cãi. Từ đây chúng ta sẽ xét lại yếu tố ở trên là Kinh phí để chọn máy, ví dụ có 30-40 triệu thì chúng ta có thể chọn mua Alienware M17x/M18x, Asus RoG G750JW như chiếc máy này, hoặc MSI GS70 ở đây. Hạ thấp chi phí xuống, 25 triệu sẽ có những lựa chọn như Toshiba P50, Asus RoG G55, MSI GT60...
Thông thường thì laptop chơi game phổ biến ở các kích cỡ màn hình là 14 inch, 15 inch, 17 inch và 18 inch. Cấu hình và khả năng nâng cấp phần cứng sẽ tỉ lệ thuận theo kích thước, máy càng to càng nặng và dễ nâng cấp hơn. Điều này có nói ở mục 6 bên dưới.
Về cấu hình, laptop chơi game sẽ được ưu tiên về cả CPU, GPU rời lẫn RAM và ổ cứng lớn. Chúng ta sẽ có CPU 4 nhân, GPU rời của nVIDIA hoặc AMD, RAM 8GB trở lên và ổ cứng 500GB trở lên, có thể kèm SSD. Phần lớn các laptop này sẽ to, nặng và cồng kềnh hơn laptop thường, kèm theo hao pin và nóng hơn, do đó mua laptop chơi game cần cân nhắc kĩ lưỡng và rành về cấu hình phần cứng một chút. Vì đơn giản chúng ta không thể mua máy chỉ xài CPU Celeron, GPU tích hợp mà đòi "Max setting" game Crysis 3 được.
Ultrabook chơi game GS70 Stealth, mỏng, nhẹ, mạnh
4b) Laptop để học tập
Học tập ở đây theo mình là soạn bài thuyết trình, Office, sử dụng Photoshop chỉnh sửa hình ảnh, có khi dùng Movie Maker để làm vài đoạn video đơn giản, thời gian rảnh thì xem phim, lướt web. Như vậy chiếc máy phù hợp theo mình sẽ có màn hình trong khoảng 13.3" đến 14inch. Về cấu hình, các máy này chỉ cần tới CPU 2 nhân và GPU tích hợp là đủ, ví dụ CPU Intel Ivy Bridge Core i3, Core i5 có chip đồ họa Intel HD Graphics 4000. Thậm chí cấu hình này cũng có thể chơi được những game như Battle Field, Crysis, Assassin's Creed ở mức từ Low tới Medium.
Ví dụ cụ thể: Sony Vaio E 14 inch (SVE14132CVW) với cấu hình CPU Intel Core i3-3120 (2 nhân), GPU tích hợp Intel HD 4000, ổ cứng 320GB, RAM 2GB, màn hình 14 inch và Windows 8 với giá bán 11,5 triệu đồng chính hãng sẽ là một lựa chọn không tồi nếu bạn chỉ có 12 triệu trở xuống muốn mua một laptop mới.
Vaio Fit 14E
4c) Tôi muốn màn hình cảm ứng
Đã Windows 8 thì phải có màn hình cảm ứng xài mới đã, thoải mái chỉ trỏ lên màn hình để vẽ vời, lướt web như trên smartphone cảm ứng. Vậy thì bạn có thể xem qua Dell Inspiron 14R 5421 Touch: Pin 6 giờ, Windows 8, màn hình cảm ứng 10 điểm. Thông thường thì để chỉ dòng máy có màn hình cảm ứng, các hãng sẽ đặt tên có chữ Touch ở phía sau, hoặc trong model sẽ có thêm chữ t, ví dụ Toshiba S40t. Sony cũng mới có dòng mới giá tương đối hợp lý là Vaio Fit và Fit E cũng có màn hình cảm ứng.
4d) Tôi muốn laptop có pin lâu
Laptop Windows có lợi thế đa dạng về cấu hình, mẫu mã và giá cả, nhưng không phải model nào cũng có pin xài được lâu. Thông thường pin càng nhiều cell, dung lượng càng nhiều thì pin sẽ càng lâu, ví dụ máy pin 9 cell sẽ lâu hơn 6 cell, 4 cell. Nhưng bù lại, càng nhiều cell pin thì cục pin sẽ càng to khiến máy cồng kềnh hơn. Dĩ nhiên cũng có ngoại lệ là những máy ultrabook sau này sử dụng linh kiện tiết kiệm điện ít hơn nên vừa mạnh hơn nhưng cũng lại ít hao pin hơn.
5) Kích thước màn hình, kiểu dáng: Màn hình rộng 15" nhưng phải mỏng và nhẹ
Được voi đòi tiên, đó là tâm lí chung của chúng ta khi chọn mua một thứ gì đó, mình cũng vậy. Nếu không quá quan tâm tới game, nhưng lại thích màn hình 15 inch để xem phim hành động đã hơn, duyệt web sướng hơn, nhưng lại không muốn phải vác một chiếc máy nặng 3kg to cồng kềnh, thì lúc này Ultrabook sẽ là lựa chọn của bạn, ví dụ như Asus PU500C ở đây. Tuy nhiên, đánh đổi với màn hình lớn, mỏng và nhẹ thì bạn phải chấp nhận thời lượng pin không cao, máy chỉ đáp ứng được cho chúng ta sử dụng được khoảng 3 giờ mà thôi.
6) Một vài lưu ý khác: nâng cấp phần cứng, bàn phím, trackpad.
- Nâng cấp phần cứng: Dĩ nhiên là laptop không thể dễ dàng nâng cấp, thay thế phần cứng giống máy tính để bàn. Tuy nhiên phần nhiều các máy chúng ta vẫn có thể thay thế được ổ cứng, RAM, chip WLAN/Bluetooth, bởi những linh kiện này được thiết kế tháo ra được. Một laptop có 2GB RAM hiện nay khá yếu để chạy nhiều tác vụ cùng lúc, do đó chúng ta nên tìm hiểu xem máy có thể nâng cấp được RAM không, thông qua khe cắm còn trống, và nếu được thì hãy lên 4GB để máy chạy ổn hơn.
Ngoài ra, thay ổ SSD cho HDD truyền thống cũng là một giải pháp rất hiệu quả để cải thiện tốc độ của máy tính. Nhưng SSD lại có giá cao hơn HDD nhiều lần trong khi dung lượng nhỏ hơn, ví dụ SSD 256GB có giá khoảng 4 triệu trong khi HDD 1TB chỉ tầm 2,5 triệu đồng. Do đó bạn cũng cần phải cân nhắc khi xem tới giải pháp này.
Alienware M17x dễ thay thế phần cứng
- Bàn phím, có đèn nền hay không: Một máy có đèn nền bàn phím sẽ cho ta lợi thế hơn khi sử dụng ở môi trường thiếu sáng, nhất là những bạn sinh viên có nhu cầu học bài khuya không muốn phiền những người xung quanh. Thêm nữa, việc bố trí các phím và độ nảy khi gõ phím cũng là điều cần quan tâm khi chọn máy. Một bàn phím tốt sẽ cho cảm giác gõ ưng ý và thoải mái hơn.
- Trackpad: Tương tự, dĩ nhiên có lúc chúng ta sẽ sử dụng trackpad trên laptop chứ không xài chuột ngoài, vì vậy máy có trackpad rộng, nhạy và hỗ trợ đa điểm khi xài sẽ thích hơn, hiệu quả hơn. Ngoài ra, nếu thường xuyên sử dụng chuột ngoài thì bạn cũng nên để ý xem chiếc máy sắp mua có chức năng tắt trackpad đi hay không, nhằm hạn chế tình trạng bị nhảy con trỏ khi gõ bàn phím vì vô tình chạm trúng trackpad.
Nhấp nhẹ ở dấu màu trắng 2 lần để tắt trackpad
- Loa ngoài: Máy có loa ngoài tốt sẽ có lợi thế khi xem phim, nghe nhạc với bạn bè nhờ âm lượng lớn. Một số model laptop có loa ngoài tốt có thể kể đến như Toshiba với loa Harman Kardon, Asus có công nghệ SonicMaster, MSI G series có loa DynAudio, Dell Alienware có loa Klipse.
Loa Harman Kardon trên Toshiba T50
Thay lời kết của bài này là trả lời câu hỏi mua máy của 2 bạn sinh viên do bạn @Bk9swtư vấn: