Nghiên cứu mới cho thấy mũi người có thể phân biệt hơn 1 nghìn tỉ mùi
Nhiều nghiên cứu trước đây cho rằng mũi người có 6 triệu cảm thụ quan khứu giác và có khả năng nhận biết khoảng 10.000 mùi khác nhau. Năng lực khứu giác của người vẫn được xem là thua xa loài chó với 300 triệu cảm thụ quan khứu giác. Tuy nhiên, một nghiên cứu mới do đại học Rockefeller, tại New York thực hiện đã cho thấy mũi người có thể cảm nhận được hơn 1 nghìn tỉ mùi khác nhau.
Con người nhận biết mùi hương bằng cách hít không khí có chứa các phân tử mùi. Các phân tử này được giữ lại bởi các cảm thụ quan trong mũi và chuyển tiếp thông điệp lên não để xử lý. Hầu hết các mùi đều được tạo thành từ nhiều phân tử mùi, chẳng hạn như mùi của một thanh socola được tạo thành từ hàng trăm phân tử mùi khác nhau. Việc tìm hiểu về cách con người xử lý thông tin phức tạp chứa trong các mùi hương hay khả năng ghi nhớ mùi hương sẽ mang lại một cái nhìn rõ hơn về các chức năng của não.
Leslie Vosshall - lãnh đạo nhóm nghiên cứu tại đại học Rockefeller cho biết cô và các cộng sự trong lĩnh vực nghiên cứu từ lâu đã nghi ngờ về tính xác thực của số lượng 10.000 mùi hương mà mũi người có thể phân biệt. Vì vậy, phòng thí nghiệm của cô đã quyết định thực hiện một thí nghiệm kiểm chứng. Họ đã sử dụng 128 phân tử mùi thể hiện một dải rộng các mùi hương khác nhau và bắt đầu pha trộn chúng thành các hỗn hợp mùi đặc trưng chứa từ 10, 20 đến 30 phân tử thành phần. Sau đó, họ kêu gọi các tình nguyện viên tuổi từ 20 đến 48 để tham gia ngửi mùi. Vosshall cho biết: "Những người chúng tôi mời tham gia thí nghiệm đều không chuyên, họ không phải là chuyên gia nếm rượu hay thử mùi nước hoa."
Mỗi tình nguyện viên được yêu cầu ngửi 3 lọ mùi cùng lúc. 2 lọ có mùi giống nhau và 1 lọ có mùi hơi khác biệt. Nhiệm vụ của họ là tìm ra chiếc lọ khác biệt này. Kết quả thí nghiệm cho thấy trung bình, tình nguyện viên có thể phân biệt được chiếc lọ khác mùi nếu các phân tử mùi khác nhau trong hỗn hợp mùi của 3 chiếc lọ nhiều hơn 50% so với các phân tử mùi giống nhau.
Cùng với thông tin trên, các nhà nghiên cứu đã quyết định thực hiện một phép toán. Nếu họ có thể tính được có bao nhiêu loại hỗn hợp mùi tồn tại trên hành tinh của chúng ta có số lượng phân tử giống nhau ít hơn một nửa so với số lượng phân tử khác nhau, họ sẽ có thể xác định được mỗi người có thể cảm nhận được bao nhiêu mùi. Dĩ nhiên, đây là một công việc không khả thi bởi có hàng tỉ phân tử mùi khác nhau tồn tại quanh ta. Vì vậy, các nhà khoa học đã giới hạn phép toán lại chỉ bao gồm các hỗn hợp mùi chứa tối đa 30 phân tử khác nhau. Con số 1 nghìn tỷ thể hiện số lượng mùi mà bạn có thể tạo ra bằng cách trộn giữa 10, 20 và 30 phân tử lấy từ bộ 128 phân tử mùi.
Tuy nhiên, năng lực khứu giác của mỗi người không giống nhau. Các nhà nghiên cứu cho biết theo tính toán, những tình nguyện viên có tỉ lệ thành công thấp nhất trong thí nghiệm ngửi mùi chỉ có thể phân biệt được 80 triệu mùi khác nhau. Trong khi đó, người có khứu giác tốt nhất lại rất nhạy cảm với mùi và có thể phân biệt được hơn 1 nghìn tỉ mùi.
Theo nhà thần kinh học Jay Gottfried đến từ đại học Northwestern: "Ngay cả khi con người có thể phân biệt nhiều mùi hương dựa trên các hỗn hợp mùi, tôi không rõ là liệu có đến 1 nghìn tỉ mùi khác nhau tồn tại trên thế giới để chúng ta phân biệt hay không." Tuy nhiên, Gottfried cho rằng nghiên cứu trên đã mở ra những câu hỏi thú vị liên quan đến độ phức tạp về mùi mà mũi và não của con người có thể cảm nhận.
Vosshall và các cộng sự của cô hiện đang theo đuổi một số câu hỏi chẳng hạn như liệu sự kết hợp nhất định của các mùi có thể được phân biệt hay không cho dù chúng rất khác biệt ở cấp độ phân tử. Thế nhưng cho đến hiện tại, cô chỉ hy vọng phát hiện của mình sẽ khuyến khích mọi người sử dụng khứu giác để khám phá thế giới xung quanh.
Cô nói: "Khi đã biết được rằng chúng ta sở hữu những khả năng, tôi hy vọng mọi người sẽ phát huy chúng. Có lẽ những công ty sản xuất các sản phẩm chứa mùi hương sẽ bắt đầu sử dụng năng lực của con người nhiều hơn và phát triển các loại mùi hương tuyệt vời hơn. Và có lẽ chúng ta sắp bắt đầu khai thác phần năng lực khứu giác vốn lâu nay chưa được rèn luyện nhiều để tận hưởng cuộc sống."
