Ba tháng trước, hãng làm game nổi tiếng Valve đã sa thải 25 nhân viên của mình và những người có liên quan gọi đây là một "cuộc dọn dẹp lớn" của công ty. Vào thời điểm đó, nhà đồng sáng lập ra Valve là Gabe Newell đảm bảo với người dùng rằng hãng không hoãn lại bất kì dự án nào, tuy nhiên có một thứ bí mật đã ra đi cùng với những người sáng tạo ra nó. Valve đã âm thành lặng lẽ nghiên cứu một chiếc kính tăng cường thực tại ảo (augmented reality glasses) và nó đã được thiết kế bởi kĩ sư phần cứng Jeri Ellsworth và lập trình viên Rick Johnson, hai trong số những người bị hãng sa thải.
Jeri Ellsworth và Rick Johnson đã dành hơn một năm để làm việc với dự án kính thực tại ảo ở Valve. Họ dồn sức làm 6 ngày trong một tuần, mỗi ngày hơn 16 tiếng. Ellsworth tiết lộ với trang The Verge rằng "chúng tôi tin vào nó... tin rằng thứ nào sẽ thay đổi cách mà người ta tương tác với máy tính cũng như chơi game. Đây là thứ mà tôi sẽ theo đuổi nó dù cho có chuyện gì xảy ra đi chăng nữa. Chúng tôi không suy nghĩ gì nhiều khi còn ở Valve... chúng tôi phải làm ra nó". Giờ đây, Ellsworth và Johnson đã thành lập nên một công ty mới mang tên Technical Illusions với tham vọng thương mại hóa công nghệ mà họ đang nghiên cứu. Và mới đây, họ đã mang sản chiếc kính này đến với triển lãm Maker Faire (diễn ra trong hai ngày 18-19/5 ở California) để lần đầu tiên trình diễn cho thế giới biết sản phẩm của mình.
Với tên gọi CastAR và nó không giống như Google Glass. Mục tiêu của dự án CastAR là để chiếu ra một không gian thực tế ảo thu nhỏ, nơi mà bạn có thể thấy và tương tác trong không gian ba chiều. Còn Google Glass thì chỉ là một chiếc màn hình đặt trước mắt bạn mà thôi.
Có bốn thành phần chính giúp chiếc kính này hoạt động. Đầu tiên là một cặp projector nhỏ được gắn vào CastAR với nhiệm vụ chiếu hình ảnh lấy từ một máy tính đang kết nối với kính. Thứ hai là một màn chiếu retroreflective (về cơ bản đây là một bề mặt quang học nhận hình ảnh từ projector) có nhiệm vụ phản xạ lại hình ảnh về phía mặt của người dùng và nó nằm riêng bên ngoài, không phải tích hợp vào kính. Trước khi đến mắt, hình ảnh từ bề mặt retroreflective sẽ được cặp tròng màn trập chủ động (active shutter glasses) lọc ra để hình ảnh đi đến mắt trải và phải 120 lần mỗi giây, từ đó tạo nên hiệu ứng 3D.
Cuối cùng, linh kiện quan trọng nhất, là một camera được tích hợp vào kính để làm nhiệt vụ theo dõi vị trí đầu của người dùng. Nó sẽ kết hợp hoạt động với đèn LED hồng ngoại đặt xung quanh viền của tấm màn chiếu retroreflective. Vị trí thu nhận sẽ được chuyển cho phần mềm xử lí nhằm tinh chỉnh lại góc nhìn ba chiều cho phù hợp với vị trí đầu người, chính vì thế mà chúng ta có thể nhìn xung quanh một đối tượng ảo ngay cả khi nó không hề tồn tại. Trước đây có một vị kĩ sư từng sử dụng remote cầm tay của chiếc Nintendo Wii để thao dõi vị trí đầu người và kĩ thuật dùng trong CastAR cũng tương tự như thế, có điều thuật toán đã được tinh chỉnh để độ trễ nằm ở mức cực kì thấp. Ngoài ra, ở mặt trước kính còn được gắn thêm một một chiếc camera hồng ngoại trông giống như đồng xu để giúp kính theo dõi những vật thể khác.
Phóng viên của The Verge cho biết rằng anh đã được chơi thử game rút gạch (xây một tòa tháp bằng những viên gạch, sau đó sẽ rút từ từ sao cho tòa tháp không bị đổ. Nếu tháp đổ là bị thua. trò nay gọi là Jenga) bằng chiếc kính CastAR. Các khối gạch ở đây hoàn toàn là ảo, và anh chàng phóng viên cũng sử dụng một tay cầm để phá tòa thấp. Anh ta có thể nghiên đầu để nhìn các phía của tòa tháp và rất ngạc nhiên khi thấy tháp ảo này nằm bên dưới mặt bàn!
Kĩ sư Ellsworth tiếp tục cùng với anh phóng viên chơi một game multiplayer với hai tay cầm Xbox. Hai người đứng cạnh nhau và cùng tiêu diệt các con zombie trong một game bắn súng. Trong quá trình chơi, mặc dù cả hai người đều nhìn vào cùng một mặt phẳng và cùng một hướng nhưng góc nhìn 3D của mỗi người là độc nhất, không hề giống nhau.
Nhờ có màn hình retroreflective, ánh sáng phát ra từ máy chiếu sẽ được phản xạ ngược lại về mắt của đúng người đang đeo kính chứ không bị nhiễu bởi hình ảnh từ người bên cạnh. Do đó nếu có nhiều bạn bè cùng tham gia game thì cũng không có vấn đề gì cả. Ở không gian triển lãm thì diện tích hơi hẹp nên kích thước tấm retroreflective hơi nhỏ. Nếu có đủ không gian, người ta có thể nghĩ đến một căn phòng với đầy các tấm quang học này lắp trên mọi bức tường. Khi đó, trải nghiệm sẽ tuyệt vời hơn.
Video dùng thử kính CastAR do phóng viên The Verge ghi nhận
Chiếc kính này mới chỉ ở giai đoạn rất sơ khai, do đó nó còn thô, các bảng mạch thì lộ hết ra ngoài và Ellsworth đã dành ra 40 giờ đồng hồ để hàn các thành phần lại với nhau. Ngoài ra Technical Illusions cũng có đem đến một nguyên mẫu kính nhỏ hơn, trong đó hai máy chiếu được tích hợp thẳng vào kính và thiết bị này sẽ kết nối với smartphone thay vì PC như hiện tại.
Thành phẩm mà Technical Illusions mong muốn sẽ trông như thế này, thanh và gọn
Mục tiêu của hai cựu kĩ sư Valve khi mang sản phẩm này tới đây là để thu hút sự chú ý của mọi người và tìm hiểu xem kiểu game nào thì sẽ phù hợp để chơi thực tế ảo như thế. Một số ứng dụng có thể nghĩ đến ở thời điểm hiện tại đó là giúp trẻ con nghịch cát ảo, chơi các game giải đố gia đình, hoặc Dungeons & Dragons. Ngay chính Ellsworth còn nói rằng "tôi nghĩ tôi sẽ rất ngạc nhiên khi thấy mọi người tìm ra những điều vui vẻ trong không gian ảo này".
Sau khi mang nó đến Maker Faire, kế hoạch kế tiếp của Jeri Ellsworth và Rick Johnson sẽ là kêu gọi quyên góp cho dự án của mình trên trang Kickstarter vào cuối mùa hè này. Những cá nhân và tổ chức quan tâm đến CastAR có thể đổ tiền cho công ty của hai người này để họ phát triển hệ thống lên một mức cao hơn. Ellsworth và Johnson nghĩ rằng họ có thể bán một chiếc kính như thế này ra thị trường với giá dưới 200$ bởi các linh kiện sử dụng đều là những thứ thông dụng và dễ tìm, ngoài ra còn có kiến thức của họ cũng giúp ích cho việc này. Ellsworth trước đây từng làm ra những con chip giải mã video gía rẻ, và hiện cô cũng đang nghiên cứu một con chip hồng ngoại với chi phí sản xuất thấp. Trong khi đó, Johnson thì chịu trách nhiệm xây dựng phần mềm để giúp mọi người cùng nhau viết game cho chiếc kính CastAR này. Điều ấn tượng là ngay khi đang chơi game, Johnson đã chỉnh sửa các dòng mã nguồn để thay đổi thế giới trong game.
Hiện tại ý định của hai người này sẽ là thiết kế hoàn chỉnh sản phẩm, phân phối nó đến tay các lập trình viên, nhà phát triển game để xem họ có thể viết ra những trò chơi như thế nào. Tuy nhiên, sản phẩm mà họ giao đến các lập trình viên không phải là bản thử nghiệm gì cả vì "đây là chiếc kính thật thụ và chúng tôi sẽ thương mại hóa nó".
Vậy tại sao Valve, một công ty lớn có nguồn lực rất lớn lại từ bỏ CastAR? Technical Illusions không cảm thấy thoải mái lắm khi nói về việc này. Ellsworth chia sẻ: "Tôi đến (Valve) và tuyển dụng tất cả bạn bè, đồng nghiệp và tất cả những ai mà tôi có thể tìm thấy. Và nhiều trong số họ vẫn còn ở lại Valve. Chúng tôi chúc họ những điều tốt nhất và tôi ghét phải làm những việc gì có thể khiến họ bị tổn thương hoặc làm họ đi trật đường ray".
Tuy nhiên, cũng có một lý do được đưa ra, đó là Valve có nghiên cứu phần cứng để ở cả hai mảng tăng cường thực tại ảo (augmented reality - AR) và thực tế ảo (virtual reality - VR). Trong đó, mảng thực tế ảo đã dành phần thắng và nó nhận được sự hỗ trợ của Oculus Rift, một cặp kính đeo mắt có khả năng tạo ra một không gian ảo riêng tư (và nó không được kết hợp với hình ảnh đời thực như trong kĩ thuật thực tại ảo). Johnson tiết lộ rằng "Valve được biết được với một dòng game xác định" và thực tại ảo không phải là biện pháp tốt để chơi game bắn súng góc nhìn người thứ nhất. Đây cũng chình là dòng game mà Valve dùng để xây dựng danh tiếng của mình.
Ellsworth và Johnson nói thêm rằng trước đây họ chẳng bận tâm đế cả VR hay AR nhưng một người trong nhóm của hai người cảm thấy rất phấn khích với dự án, và thế là họ cùng nhảy vào cuộc chơi. 6 tháng sau đó, Ellsworth nhận thấy AR chính là tương lai của game và cô dành hết tâm huyết cho nó. Hồi còn làm ở Valve, Johnson nằm trong bộ phận Linux và đã giúp đỡ Ellsworth trong thời gian rảnh. Johnson đã "xây dựng hàng tá game bắn súng góc nhìn người thứ nhất và đây là lần đầu tiên tôi làm việc trên một trải nghiệm hoàn toàn mới. Đây chính là đam mê của tôi".
Về phần Valve, hãng đã không còn hứng thú với CastAR và cho phép Technical Illusions được làm bất kì thứ gì họ muốn với bộ phần cứng thí vụ này. Ellsworth đã nói chuyện với đồng sáng lập Gabe của Valve và sau cuộc nói chuyện với luật sư, ông đã cho phép hai nhân viên của mình được tiết tục phát triển công nghệ mà họ đang theo đuổi. "Ông ấy có thể thấy rằng chúng ta rất say mê với nó".
Hình ảnh chiếc kính
