Một số công cụ nâng cao giúp can thiệp vào hệ thống của Android

Bình thường, mỗi khi cần can thiệp gì đó vào hệ thống của Android, ví dụ như chỉnh sửa thông số máy, ép xung, thay font chữ, chúng ta hay sử dụng Root Explorer hay ES File Explorer để thay hoặc chỉnh sửa những tập tin tương ứng. Tuy nhiên, cách làm này phức tạp, đôi khi không hiệu quả và lại dễ sai sót bởi các tên tập tin đôi khi quá giống nhau, hoặc sửa nhầm nội dung file dẫn đến những hậu quả… cay đắng. Để giúp đơn giản hóa những tác vụ chỉnh sửa hệ thống, hôm nay mình xin giới thiệu đến các bạn một số ứng dụng hỗ trợ bao gồm ROM Manager, ROM Toolbox, AutoStart Manager và Font Installer.

Một số lưu ý trước khi các bạn bắt tay vào sử dụng:

• Máy bạn phải có quyền root để sử dụng hầu hết các tính năng của những mà mình chuẩn bị giới thiệu ở bên dưới


• Việc chỉnh sửa hệ thống luôn tiềm ẩn rủi ro, do đó bạn cần hết sức cẩn thận


• Nên thực hiện sao lưu trước khi chỉnh sửa. Để backup toàn bộ ROM, mời các bạn xem phần 1: ROM Manager


• Các bạn tự chịu trách nhiệm về những thứ mà mình chỉnh sửa nhé

Mình nghĩ các bạn nên vừa cầm máy thao tác, vừa theo dõi những gì mình ghi bên dưới thì sẽ dễ dàng hơn nhiều. Chứ nếu các bạn đọc qua một lần thì khó nhớ lắm, vừa làm vừa đọc sẽ rành ngay. Còn bây giờ, mời các bạn cùng theo dõi bài viết.

Phần 1: ROM Manager: hỗ trợ cài recovery, quản lí ROM, tạo bản sao lưu và phục hồi ROM, sửa permission hệ thống

Phần 2: ROM Toolbox: công cụ đa năng giúp quản lí ROM, chỉnh thông số CPU, duyệt tập tin root, cài theme

Phần 3: AutoStart Manager: quản lí và cho phép vô hiệu hóa những ứng dụng chạy kèm theo Android lúc khởi động

Phần 4: Font Installer: thay đổi font chữ của hệ thống

1. ROM Manager

Đây là phần mềm do nhóm ClockworkMod làm ra. Họ cũng chính là những lập trình viên đã tạo nên trình recovery nổi tiếng được sử dụng rất phổ biến hiện nay để flash ROM cho Android. Thực chất ROM Toolbox cũng có một số tính năng của ROM Manager, tuy nhiên khó sử dụng hơn khá nhiều nên tất cả những sự can thiệp nào liên quan đến ROM, mình khuyên các bạn nên sử dụng ROM Manager. App này có hai phiên bản: miễn phí và trả phí, nhưng mình thấy hầu hết các tính năng của bản có phí đã đủ dùng. Rồi, bây giờ bắt đầu đi vào chi tiết các tính năng của nó nhé.

Tải về ROM Manager phiên bản miễn phí
Tải về ROM Manager phiên bản có tính phí (5,99$)

Recovery:

Đây là nơi phần mềm sẽ giúp kiểm tra xem ClockworkMod Recovery (CWR) cài trên máy bạn đã là bản mới nhất hay chưa. Nếu máy bạn chỉ mới root mà chưa hề cài Recovery, app cũng sẽ giúp bạn thực hiện việc flash. Nói thêm về recovery cho những bạn chưa biết: nó là một trong các phân vùng hệ thống của Android có nhiệm vụ chính là phục hồi lại phần mềm của máy trong trường hợp hệ điều hành bị lỗi. Tuy nhiên, recovery mặc định của Google hay các nhà sản xuất đính kèm theo máy thường rất ít tính năng, do đó nhóm ClockworkMod làm ra Custom Recovery của riêng họ, trong đó bạn có thể flash ROM rất dễ dàng chỉ bằng cách chọn lấy file zip mong muốn. Bạn cũng có thể xóa sạch dữ liệu, sao lưu toàn bộ máy hoặc phục hồi lại, tất cả đều cũng chỉ cần một hai lần nhấn là xong. Một custom recovery là một thứ không thể không có đối với những bạn muốn up ROM cho máy.


Quay trở lại ứng dụng, để cài đặt hoặc cập nhật bản recovery mới nhất từ ClockworkMod, các bạn nhấn vào chữ "ClockworkMod Recovery" ở phần Install or Update Recovery. Trong màn hình kế tiếp, xác nhận tên thiết bị của bạn (ví dụ trong hình minh họa là "Google Nexus 4", chạm vào dòng đó. Trong trường hợp thiết bị của bạn chưa được hỗ trợ bởi CWR, bạn sẽ phải lên trang web của họ hoặc tìm kiếm ở các diễn đàn và phải flash thủ công. Nhưng đừng lo lắng, hầu hết các thiết bị từ những hãng lớn như LG, Samsung, HTC, Sony đều nằm trong diện hỗ trợ, chỉ khi nào bạn dùng máy gì đó quá mới hoặc quá lạ mới phải lo thôi.


Trong màn hình kế tiếp hiện ra, nhấn "Flash ClockworkMod Recovery". Chờ cho ứng dụng tải về bản CWR mới nhất là nó sẽ tự cài cho bạn. Vậy là xong.

ROM Management:





Tính năng này chỉ có thể sử dụng sau khi bạn đã cài xong Recovery. Bình thường chúng ta thường phải tắt thiết bị, dùng một số tổ hợp phím đặc biệt tùy máy mới vào được CWR. Còn với ROM Manager, bạn có thể chọn trước tập tin cần flash ở giao diện ứng dụng, sau đó app sẽ tự chạy phần việc còn lại.


Để flash một tập tin zip hay một ROM dạng zip, bạn nhấn vào dòng "Install ROM from SD Card" ở mục ROM Management, duyệt đến nơi chứa tập tin và chọn tập tin mong muốn. Trong màn hình kế tiếp, bạn có tùy chọn "Backup Existing ROM" (sao lưu ROM hiện tại), "Wipe Data and Cache" (xóa hết dữ liệu người dùng và bộ nhớ đệm). Sau khi đã hoàn thành đâu đó và chắc chắn, nhấn dòng "Reboot And Install". Kế đó, máy sẽ tự khởi động thẳng vào CWR, tự flash tập tin cho bạn và khi hoàn tất, nó sẽ tự khởi động máy lại. Bạn chỉ việc nhìn và chờ đợi thành quả mà thôi.

Backup and Restore

Như cái tên của nó, mục này giúp bạn sao lưu và phục hồi toàn hệ thống và những thao tác kế tiếp app sẽ làm giúp bạn. Bạn không phải reboot thủ công vào CWR để làm như trước đây. Phần Backup and Restore này cũng là thứ mình dùng nhiều nhất trên ROM Manager. Để sao lưu ROM hiện tại, bạn nhấn vào dòng "Backup Current ROM", đặt tên cho ROM rồi nhấn OK và ngồi đợi. Còn muốn phục hồi hay quản lí những bản backup trước đây, chọn dòng "Manager and Restore Backups". Ở màn hình kế tiếp, bạn có thể chọn "Download Backups" để dùng trình duyệt trên máy tính sao chép bản backup lên máy tính, tuy nhiên bạn phải xài bản trả phí của ROM Manager thì mới dùng được nhé.


Nhìn xuống bên dưới một chút, bạn sẽ thấy tất cả những bản backup của mình. Nhấn vào từng cái, bạn sẽ có những tùy chọn như "Restore" (phục hồi lại nguyên trạng máy giống như khi bản backup đó được tạo), Rename (đổi tên) và Delete (xóa bản backup).

Utilities


Fix Permission: nhấn vào dòng này, máy sẽ sửa các lỗi liên quan đến quyền của tập tin trong Linux, Android. Nếu bạn hay bị Force Close một app nào đó mà trước đây không hề bị, bạn hãy thử qua tùy chọn này. Quá trình sửa lỗi khá lâu nên các bạn hãy kiên nhẫn nhé.


Partition SD Card: giúp các bạn phân vùng thẻ nhớ để cài đặt ứng dụng lên thẻ. Lưu ý là bạn cần phải biết kĩ thuật cài lên SD Card để tận dụng được lợi thế sau khi đã phân vùng. Mình sẽ không nói đến tính năng này vì trên Tinh tế đã có nhiều bài chia sẻ, bạn có thể tìm lại và đọc nếu muốn.

2. ROM Toolbox


Đây là ứng dụng đa tính năng, nó hỗ trợ rất rất nhiều thứ để can thiệp sâu vào hệ thống, một số bị giới hạn chỉ có thể dùng ở bản tính phí mà thôi. Phần nào bị tính phí, mình sẽ nói rõ để các bạn bạn biết. Cách chạy mỗi tính năng khá đơn giản, do đó chỉ khi nào cần thiết mình mới hướng dẫn chi tiết từng bước, còn lại giao diện khá trực quan nên bạn hoàn toàn có thể tự sử dụng được.

Tải về ROM Toolbox bản miễn phí (có một số tính năng giới hạn và áp dụng trả phí từng phần theo dạng in-app purchase)
Tải về ROM Toolbox bản tính phí (4,99$, có thể sử dụng tất cả mọi tính năng)

Thẻ Tools

ROM Management: những tính năng ở đây bao gồm:

• Thẻ ROM List: Xem các bản ROM có thể cài trên máy của bạn, tuy nhiên nó khá ít và không dùng ngon. Việc tự tìm ROM sẽ tốt hơn và đảm bảo được cập nhật mới hơn


• Thẻ Management:
  • Flash Recovery: Flash các bản recovery mới nhất (giống cách hoạt động của phần flash trong ROM Manager mà mình đã nói ở trên), tuy nhiên có thể flash recovery Touch khá hay mà không cần phải trả phí như ROM Manager.
  
  
  • Reboot Recovery: khởi động vào recovery, bạn không phải nhấn các tổ hợp phím phức tạp.
  
  
  • Install ROM from SD: chọn lập một tập tin zip chứa ở thẻ SD hoặc trong bộ nhớ máy để flash.
  
  
  • Create Backup: tạo tập tin sao lưu toàn bộ máy, tuy nhiên chạy không tốt như ROM Manager, do đó phần này các bạn nên dùng ROM Manager như hướng dẫn ở post trên.
  
  
  • Check for Updates: kiểm tra bản cập nhật mới cho ROM của bạn.
  
  
  • Wipe Options: các tùy chọn xóa sạch dữ liệu của máy
  
  

App Manager:






Tính năng này hoạt động gần giống như các task manager khác, tuy nhiên nó cung cấp nhiều chức năng để bạn kiểm soát những ứng dụng và dịch vụ đang có mặt trên máy của mình. Bạn sẽ thấy được dung lượng bộ nhớ mỗi app tiêu thụ, chạm vào app bất kì sẽ có tùy chọn gỡ bỏ app, sao lưu, "freeze" (tạm ngưng, đóng băng) app, gửi bản backup của phần mềm đó cho người khác, quẹt tay qua bên phải thì có thể xóa dữ liệu đệm, tìm hiểu xem trong file APK đó có những gì. Nói chung là bạn có thể làm được rất nhiều việc, tuy nhiên có một số điều mình muốn nhấn mạnh ở App Manager:


+ Khả năng sao lưu và phục hồi ứng dụng: khi nhấn vào nút Backup, bạn có thể chọn lưu tập tin sao lưu trên bộ nhớ máy hoặc lưu lên các dịch vụ đám mây Box, Dropbox và Google Drive. Bạn để ý rằng khi chọn nơi sao lưu, có một dòng nhỏ dưới cùng ghi "Backup application data". Nếu bạn muốn sao lưu dữ liệu của app, hãy tick vào đây. Còn nếu không, chỉ có tập tin APK được sao lưu mà thôi. Tính năng này cực kì hữu ích nếu bạn muốn sao lưu save game hoặc cấu hình của các ứng dụng.


+ Khả năng Freeze/Defrost: khi chọn đông cứng một ứng dụng, bạn sẽ tạm thời không dùng nó được, trong app drawer cũng không thể tìm ra nó. Tính năng này sẽ hô biến để app tạm thời bốc hơi khỏi điện thoại hay máy tính bảng của chúng ta. Chỉ có App Manager mới thấy ứng dụng và "rã đông" (Defrost).


+ Những phần mềm bạn cài thêm vào sẽ có màu nền là đen, còn những app hệ thống có màu nền đỏ. Mình khuyên các bạn nên hạn chế Freeze hay dừng những app hệ thống bởi nó có thể khiến máy khởi động lại hoặc tệ hơn là không chạy lên được. Do đó, đừng chỉnh gì tới các app màu đỏ nếu bạn không biết rõ.


+ Trong màn hình của App Manager, khi kéo ngón tay từ rìa ngoài bên trái của máy vào trong màn hình, bạn có được tùy chọn "Backup Phone Data". Nút này sẽ cho phép bạn sao lưu danh bạ, các widget của app, những máy đã ghép đôi bằng Bluetooth, Bookmark trình duyệt, cấu hình hệ thống, danh sách nhạc, tin nhắn, từ điển người dùng, wallpaper và có cả cấu hình cho Wi-Fi nữa. Ví dụ như khi bạn cần reset lại máy, hãy dùng App Manager của ROM Toolbox backup hết những thứ này ra, lưu vào bộ nhớ trong hoặc ngoài rồi reset. Khi muốn phục hồi, bạn chọn dòng "Restore Phone Data".

+ Cũng khi kéo ngón tay sang trái và cuộn xuống dưới, chúng ta có mục APK Installer. Tính năng này sẽ tự động tìm kiếm tất cả những file APK bạn lưu trên máy và cho phép cài thật nhanh chóng. Bạn có thể chọn cài nhiều app cùng lúc.


+ Ở thẻ Tasks là những dịch vụ đang chạy, bạn có thể chọn một hoặc nhiều tiến trình để đóng "Force Stop" chúng cùng lúc, tính năng này thì giống như các Task Manager khác.

Root Browser: Trình duyệt tập tin hỗ trợ xem và thao tác với các tập tin hệ thống, giống Root Explorer hay ES File Explorer. Bạn cũng có thể đặt permission cho file hoặc folder, cut, copy, paste nhiều file cùng lúc, chia sẻ file, quản lí theo giao diện hai mảng giống Total Commander thời xưa.

Scripter: chạy các đoạn mã Linux do bạn soạn thảo sẵn. Cái này mình không đề cập vì không nhiều bạn cần đến.

Terminal Emulator: ra lệnh cho hệ thống bằng mã lệnh (giao diện dòng lệnh - CLI). Phần này cũng không nhiều bạn dùng nên mình không nói đến.

Thẻ Performance

CPU Control: kiểm soát xung nhịp tối đa và tối thủ của CPU, chỉnh scheduler và Governor, hơi tiếc rằng nó chưa chúng ta ép xung. Còn I/O Scheduler và Governor, mình sẽ giới thiệu kĩ bọn nó trong một bài viết sau này, các bạn chờ nhé.

Kernel Tweak: chỉnh các thông số liên quan đến kernel, ví dụ như chỉnh dung lượng bộ nhớ đêm, dung lượng mà máy ảo Linux cần giữ cho trống,… Phần này mình nghĩ chỉ những bạn cao cấp mới can thiệp, còn người dùng phổ thông sẽ không quan tâm mấy đến Kernel Tweak. Nếu muốn tìm hiểu thì cũng được thôi, ROM Toolbox có ghi rõ từng phần tùy chỉnh sẽ gây ra tác động gì với hệ thống nên bạn có thể dựa vào đó mà thử.

build.prop Editor: chỉnh sửa tập tin build.prop của hệ thống, ví dụ như bạn muốn "giả dạng" thiết bị của mình thành một dòng máy khác thì có thể biên tập file này.

Task Manager: quay lại App Manager khi nãy, nhưng bạn chỉ có tương tác với thẻ Tasks. Bạn cũng được phép sao lưu, gỡ bỏ, đông cứng dịch vụ hoặc app.

SD Booster: theo lời ROM Toolbox thì công cụ này giúp đẩy nhanh tốc độ đọc ghi dữ liệu cho thẻ nhớ SD bằng cách tạo bộ nhớ đệm. Tuy nhiên mình không thấy thay đổi rõ rệt lắm trên những máy mình thử qua. Các bạn thử xem sao nhé.

Thẻ Interface


Đây là nơi bạn có thể tùy biến những thành phần giao diện của máy.

Font Installer: cài và thay đổi font chữ của toàn bộ hệ thống, cái này hơn dài một tí và cũng có app riêng nên mình sẽ nói đến ở post bên dưới.

Boot Animations: thay đổi hình ảnh động mà bạn thấy khi máy khởi động lên. Trước đây khi muốn thay boot animation, chúng ta phải chép tập tin vào tít tận sâu trong file system, không tiện tí nào. Còn với ROM Toolbox, bạn có thể thoải mái lấy tập tin animation do mình chuẩn bị sẵn hoặc tải về các tập tin do ROM Toolbox đề xuất. Trong số những thứ mà app đề xuất có những hình động rất đẹp. Xin lưu ý là trước khi lấy animation khác đè lên animation mặc định của ROM hoặc nhà sản xuất, bạn nên nhấn vào nút Menu > chọn Backup để sau này lỡ có muốn quay lại bản gốc thì còn làm được.

Theme Manager: Phần này nhiều tính năng bị giới hạn ở phiên bản có phí. Thật ra app có cung cấp cho chúng ta một vài theme cũng khá đẹp, tuy nhiên không phong phú bằng việc bạn tự đi kiếm trên Internet. Mình có thử qua việc đổi hình nền cho khu vực notification trên hai máy thì nhận thấy rằng không có máy nào áp dụng được cả, thôi cho qua luôn. Nếu bạn nào dùng được, vui lòng comment cho mình biết nhé. Trước khi áp dụng bất kì theme nào máy cũng yêu cầu bạn backup nên nếu không thích, bạn hoàn toàn có thể phục hồi lại nguyên gốc giao diện của mình.

Statusbar Icons: Tại mục này, bạn có thể chọn thay biểu tượng trên thanh trạng thái (nằm trên cùng màn hình smartphone hoặc dưới cùng màn hình tablet). Tuy tính năng này hay nhưng lại không miễn phí và để có thể thay được các icon Statusbar, bạn sẽ phải trả 1,50$.

• Biểu tượng cho mạng 3G, 4G, GPS, Wi-Fi


• Biểu tượng khi sử dụng Android Debugging Bridge (ADB), download, kết nối USB


• Biểu tượng khi kích hoạt chế độ máy bay


• Biểu tượng của pin, thanh tín hiệu


• Biểu tượng khi máy đang ở chế độ rung


• Màu của statusbar

Theme Chooser: cho phép duyệt qua rất nhiều theme được thiết kế cho ứng dụng Theme Chooser (có trong một số ROM AOKP hay CyanogenMod). Tại đây có các theme miễn phí, theme kêu gọi đóng góp và có cả theme trả phí nữa. Lưu ý: trên máy của bạn bắt buộc phải có Theme Chooser thì mới sử dụng được tính năng này.

3. AutoStart Manager

Tải về AutoStart Manager (miễn phí)


Như cái tên của app, nó cho phép chúng ta kiểm soát những phần mềm, dịch vụ nào sẽ khởi chạy lên lúc thiết bị khởi động. Một số máy mạnh thì không sao, tuy nhiên những thiết bị Android yếu mà có quá nhiều app chạy kèm lúc mở lên thì sẽ làm máy chậm đi khá nhiều vì nó tiêu tốn RAM và những tài nguyên hệ thống. Có một số app không cần thiết phải chạy lên ngay lúc đầu thì bạn có thể vô hiệu hóa chúng trong AutoStart Manager.

Để thực hiện việc này, sau khi đã cài xong app, bạn chạy lên. Ở giao diện chính, góc trên bên trái có một danh sách xổ xuống, bạn chạm vào đây rồi chọn Boot Completed. Tất cả những ứng dụng và dịch vụ xuất hiện nơi đây đều sẽ chạy lên khi thiết bị Android của chúng ta mới boot lên. Chọn lấy app không cần thiết, bỏ dấu tick ở đầu dòng các dịch vụ nhỏ đi là xong. Lưu ý rằng lập trình viên muốn phần mềm khởi chạy khi máy vừa boot là có ý của họ, ví dụ như Facebook là để tự động cập nhật thông tin cho bạn, Dropbox là để kích hoạt tính năng tự tải ảnh, Viber thì cần chạy thường trực để ai nhắn tin thì bạn có thể nhận được ngay. Do đó, chỉ vô hiệu hóa những thứ không cần thiết như game chẳng hạn. Việc chọn sai có thể khiến những ứng dụng trên máy không hoạt động đúng như những gì nó được thiết kế đấy nhé.


Cũng ở AutoStart Manager, với những phần mềm nào đang chạy (có chữ running màu xanh dương), bạn hãy chạm vào biểu tượng app, nhấn Kill để ngừng dịch vụ. Cái này thì gần giống với Task Manager ở trên ROM Toolbox. Bạn cũng có thể ra lệnh chạy app, gỡ bỏ, xem thông tin, hoặc freeze app tùy nhu cầu.

Lưu ý: nếu bạn cảm thấy hệ thống kì quá, chạy rối tung cả lên sau khi tùy chỉnh lung tung, hãy vào lại AutoStart Manager, nhấn phím Menu (vật lý trên máy, hoặc ở góc trên bên phải màn hình > Restore All). Máy sẽ trở lại mặc định và bạn chỉ việc khởi động lại là ổn.

4. Font Installer

Tải về Font Installer (miễn phí)

Phần mềm này sẽ cho phép bạn cài đặt font chữ cho hệ thống. Nó cũng do cùng lập trình viên viết ra ROM Toolbox phát triển nhưng được tách riêng ra để tiện cho khách hàng hơn. Cách sử dụng Font Installer hết sức đơn giản. Sau khi đã chạy lên, trong phần Server, bạn sẽ thấy rất rất nhiều font được liệt kê, thích font nào thì tải font đó về áp dụng. Chạm vào tên một font bất kì, bạn có thể nhấn nút Preview để xem trước chữ nghĩa ra làm sao, có thích hay không. Bạn cũng được phép đánh dấu favorite để lưu vào bộ sưu tập của mình. Trong trường hợp bạn có chứa font trong bộ nhớ máy hay thẻ nhớ, kéo ngón tay sang trái để chuyển qua thẻ Local, duyệt chọn font cần cài. Khi đã thấy được font yêu thích, bạn nhấn vào tên font, chọn Install là xong. Để thấy được thành quả, bạn khởi động lại máy.

Đây là kết quả của mình

Lưu ý: khi ứng dụng hỏi có muốn sao lưu font hiện tại của hệ thống hay không, hãy chọn Backup nhé. Lưu lại một bản sao lưu lúc nào cũng an toàn cả, đề phòng trường hợp bạn không thể kiếm lại đúng font mặc định mà nhà sản xuất đính kèm theo thiết bị của chúng ta.